
फ्रिजमा अनेकौं प्रकारका घातक ग्यास प्रयोग हुन्छन् जुन फ्रिजको कार्यलाई सुचारु गर्नका लागि आवश्यक हुन्छन्। फ्रिजमा प्रयोग गरिने केही प्रमुख ग्यास यसप्रकार छन् :
१. फ्रिओन (Freon): यो एक प्रकारको क्लोरोफ्लोरोकार्बन (CFC) ग्यास हो, जुन फ्रिजको चिस्यान प्रणाली (कूलिंग सिस्टम)मा उपयोग गरिन्छ।
२. कार्बन डाइअक्साइड (CO2): कुनै कुनै आधुनिक फ्रिजमा CO2 को उपयोग कूलिंग ग्यासको रूपमा गरिन्छ।
३- हाइड्रोफ्लोरोकार्बन (HFC): यो पनि एक प्रकारको घातक ग्यास हो जुन फ्रिअन को विकल्पमा उपयोग गरिन्छ।
४- अमोनिया (NH3): कुनै कुनै व्यावसायिक फ्रिजमा अमोनियाको उपयोग चिस्यान (कूलिंग) ग्यासको रूपमा गरिन्छ।
यि सबै ग्यासको उपयोग फ्रिजको चिस्यान प्रणाली (कूलिंग सिस्टम) मा गरिन्छ ताकि भोजन लगायत अन्य पेय पदार्थ चिसो बनाएर लामो समयसम्म राख्न सकियोस।
फ्रिजमा प्रयोग गरिएका यस्ता ग्यासले मानव स्वास्थ्यमा अनेकौं प्रकारका दुष्प्रभाव पार्दछन् जुन यसप्रकार छन् –
फ्रिओन (Freon) को दुष्प्रभाव:
क) न्यूरोलोजिकल समस्या: फ्रिओनको संपर्कमा आउँदा न्यूरोलोजिकल समस्या हुनसक्छ जस्तो- टाउको दुख्ने, चक्कर आउने र मानसिक भ्रम।
ख) श्वसन समस्या: फ्रिओनको संपर्कमा आउँदा श्वसन समस्या हुनसक्छ जस्तो- खोकी, सास फेर्न कठिनाई र फोक्सोको समस्या।
ग) छाला र आँखा को समस्या: फ्रिओनको संपर्कमा आउनाले छाला र आँखा सम्बन्धि समस्या आउनसक्छ जस्तो- छालामा जलन, आँखा को जलन र दृष्टि समस्या।
कार्बन डाइअक्साइड (CO2)को दुष्प्रभाव:
क) श्वसन समस्या : CO2 को उच्च स्तरको संपर्कमा आउनाले श्वसन समस्याहुन्छ, जस्तो- सास फेर्न कठिनाई, चक्कर आउनु र बेहोशी।
ख) न्यूरोलोजिकल समस्या: CO2 उच्चस्तरको संपर्कमा आउँदा न्यूरोलोजिकल समस्या आउनसक्छ। जस्तो- टाउको दुख्ने, चक्कर आउने र मानसिक भ्रम।
हाइड्रोफ्लोरोकार्बन (HFC)
क) न्यूरोलोजिकल समस्या: HFC को संपर्कमा आउनाले न्यूरोलोजिकल समस्या उत्पन्न हुनसक्छ। जस्तो- टाउको दुख्ने, चक्कर आउने र मानसिक भ्रम।
ख) श्वसन समस्या: HFC को संपर्कमा आउँदा श्वसन समस्या आउनसक्छ। जस्तो – खोकी, सास फेर्नमा कठिनाई र फोक्सोको समस्या।
अमोनिया (NH3) को दुष्प्रभाव:
क) श्वसन समस्या: अमोनियाको संपर्कमा आउनाले श्वसन समस्या हुनसक्छ। जस्तो- सास फेर्नमा कठिनाई, चक्कर आउनु, र बेहोशी।
ख) छाला र आँखा को समस्या: अमोनियाको संपर्कमा आउनाले छाला र आँखा को समस्या हुनसक्छ। जस्तो- छालाको जलन, आँखा पिरा हुनु, आँसु आउनु, जलन हुनु र दृष्टि समस्या।
यि बाहेक फ्रिजमा राखिएका वस्तु खादा पेटमा कब्जियतको समस्या उत्पन्न हुन्छ। सारा रोगको मूल कारण नै कब्जियत हो।
यो कुरा ध्यान दिनु निकै महत्वपूर्ण छ कि फ्रिजमा प्रयोग गरिएका यस्ता घातक ग्यासको संपर्कमा आउँदा स्वास्थ्यमा हुनसक्ने दुष्प्रभावका बारेमा सामान्य जनमानसमा चेतना फैलाउनु पर्छ। नेपालमा फ्रिजको कुनै आवश्यकता नै छैन, यो केवल अक्कल बिनाको नक्कलको परिणती हो।
लाइफ स्ट्याटस उच्च बनाउने भ्रममा आफ्नो र परिवारको जिवनलाई नरक नबनाऔं ।
फ्रिज नभएकाहरुले आगामी दिनमा नल्याउने प्रण गरौं र जसले घरमा ल्याइसक्नुभएको छ, उहाँहरुले फ्रिजमा खाने वस्तु हैन, लगाउने लुगा राख्नुहोस। शितल हुन्छ..!
स्वस्थ रहौ, सुखी रहौ..!
जय प्रकृति…!
प्रतिक्रिया दिनुहोस्: